Postulat dekolonizacji pewnych obszarów wiedzy i działania, wysuwany przez teorie społeczne, sugeruje, że taka transformacja jest możliwa w sposób jednokierunkowy. Jednak stany początkowe tych obszarów często okazują się wysoce złożone i wielowarstwowe. Niniejszy artykuł na przykładzie zawodowych postaw mediatorów pokazuje, jak zasady filozoficzne i etyczne, koncepcje pedagogiczne, orientacja na opłacalność ekonomiczną zawodu, zaangażowanie w dyskurs na temat profesjonalizacji roli mediatora, a także osobiste światopoglądy mediatorów składają się na strategie, które w ostatecznym rozrachunku trudno sklasyfikować i ocenić w kontekście celów dekolonizacyjnych. O ile w podręcznikach zakłada się na ogół, że sprofesjonalizowane działania społeczne są związane ze społeczno-teoretycznymi koncepcjami epistemologicznymi, o tyle w literaturze dotyczącej mediacji ujawnia się pewien rozdźwięk: praktyka jest często oderwana od epistemologicznych podstaw teoretycznych. Zamiast tego rekonstruuje się style i modele z praktycznego działania, wykazując ich podobieństwa do podstaw teoretycznych, ale już nie łącząc ich z nimi jednoznacznie. Rozważania te prowadzą do wniosku, że postulaty dekolonizacji powinny się zaczynać od bardziej szczegółowych i specyficznych aspektów pracy mediatora, aby uniknąć udaremnienia ich przez później stwierdzoną złożoność. I odwrotnie, mediatorzy mogliby zyskać większą klarowność etyczną, gdyby przedstawione tu złożone kwestie epistemologiczne były wyraźniej uwzględniane w szkoleniach z zakresu mediacji.